آسیب زا یا قربانی؟ سعید خراطها، آسیب‌شناس در این باره به تهران امروز می‌گوید:«تغییر شرایط اقلیمی زیان‌های اقتصادی و اجتماعی به دنبال دارد. نقصان در نظام معیشتی مردم یك منطقه، بدون شك پیامدهای اجتماعی دربردارد.
فقر، بیكاری، ضعف در آموزش و مهاجرت از جمله این پیامدها هستند.» او ادامه می‌دهد: «مهاجران روستای خود را ترك می‌كنند و در حاشیه شهرها ساكن می‌شوند. به این ترتیب نظام جمعیتی روستا دچار تغییر شده مباحثی چون ازدواج و طلاق را هم تغییر می‌دهد. افراد به دنبال معیشت جایگزین هستند و از این نظر كه در مجاورت افغانستان قرار گرفته‌اند، قاچاق مواد مخدر به یكی از مشاغل پایه آنان مبدل می‌شود. اما مهاجران نیز به شغل‌های كاذب رو می‌آورند و در حاشیه شهرها با ورود به باندهای تبهكاری، به رونق اعتیاد به مواد مخدر كمك می‌كنند. آن‌ها بخشی از زنجیره قاچاق می‌شوند.»
خراطها معتقد است:«افزایش شیوع مواد مخدر علاوه بر تمامی آسیب‌هایی چون افزایش طلاق و كاهش سلامت روان ، مشكلاتی چون درگیری با ماموران نیروی انتظامی را نیز سبب می‌شود. این افراد كه خود آسیب دیده هستند، آسیب زا می‌شوند اما واقعیت این است كه آن‌ها قربانیان این رخداد هستند.» او می‌گوید:«تمدن‌های بزرگ همیشه در كنار آب شكل گرفته است اما با تخلیه نیروهای كار از روستا مناطقی كه در دوره‌های متعدد تاریخی نقطه آغاز تاریخ و فرهنگ بوده‌اند خود تبدیل به حاشیه می‌شوند.» بیكاری و گرد و غبار، حریفان را از میدان به در می‌كند رودخانه هیرمند از کوه های اطراف کابل سرچشمه می گیرد. بیش از هزار کیلومتر در خاک افغانستان حرکت می کند و آنگاه وارد دشت سیستان می شود. در گذشته هیرمند، دومین رودخانه پر آب ایران بود.معاهده 1351، میزان حقابه ایران از رود هیرمند در سالهای نرمال و بالاتر، تنها 26 مترمکعب در ثانیه بوده و این در حالی است که میزان نیاز منطقه سیستان به آب اعم از شرب، صنعتی، خدماتی، تولیدی و کشاورزی در یک سال، حدود 8/ 1 تا 2 میلیارد متر مکعب است.
اما هیچ چیز حتی بر اساس معاهده سال 1351هم پیش نرفت! افغان‌ها سیلاب های بهاری را در قالب این حجم 850 میلیون مترمکعبی در سال محاسبه می کنند در حالی که ایران این قبیل آبها را کنترل ناشدنی و خارج از معاهده می‌داند. افغان‌ها با احداث سد «كجكی»، همچنین لوله کشی و استفاده از تلمبه هایی است که آب هیرمند را در افغانستان نگه داشته و با آن خشخاش‌ها را آب می‌دهند! اما این سوی مرزها هامون خشكیده است و در این خشكی، عده بسیاری با بیكاری دست و پنجه نرم كردند. عده‌ای به شهرهای بزرگ‌تر مهاجرت كردند و حاشیه نشین شدند. علاوه بر شهر زابل، در حدود هزار روستا در دشت سیستان قرار دارد.
اسناد تاریخی گواهی می‌دهند كه سیستان به عنوان انبار غله ایران معروف بوده و در دوره‌هایی گاهی خراج آن از خراج مصر نیز بیشتر بوده است. این روزها سیستانی‌ها با مشكلی دیگر نیز روبه رو هستند و آن فعال شدن کانون بحران گرد و غبار است. این كانون در مناطق سیستان و بخشی از افغانستان شكل گرفته و به گفته كارشناسان محیط زیست ناشی از بحرانی شدن مناطق تالابی و برخواست بلورهای خاک از کف تالابی است که از خشکی و بی آبی ترک خورده است. زخم‌هایی به نام آسیب‌های اجتماعی اسمش را «بمب ساعتی» بگذاریم یا«آتشفشان ایدز»، این روزها همه درباره ایدز هشدار می‌دهند. چندی پیش نیز وزیر بهداشت درباره آتشفشان ایدز هشدار داد. گفته می‌شود 70 درصد مبتلایان‌به اچ.آی. وی را معتادان تزریقی تشكیل می‌دهند.
تعداد معتادان حرفه‌ای در ایران البته به نقل از آمارهای رسمی حدود 2/ 1 میلیون نفر معادل 4/ 2 درصد از جمعیت بزرگسال این كشور گزارش شده است. تعداد ناقلان شناسایی شده ویروس اچ.آی.وی در ایران در ژوئن 2010 میلادی حدود21 هزار نفر اعلام شده این در حالی است كه مرضیه وحیددستجردی، وزیر بهداشت معتقد است که آمارهای جهانی مبنی بر آن است که آمارهای واقعی مبتلایان به ایدز در کشورها باید چهار برابر آمارهای شناسایی ارزیابی شوند.
بنابراین باید مبتلایان به ایدز را بیش از 80 هزار نفر دانست که در این میان یک چهارم آن‌ها شناسایی شده‌اند. تنها ایدز نیست كه جوانان ایرانی را تهدید می‌كند. عوارض و تبعات منفی مبارزه با قاچاق و توزیع مواد مخدر، سوق یافتن درصد قابل توجهی از جوانان و نوجوانان در خط قاچاق، توزیع و سوء‌مصرف مواد مخدر است. رشد طلاق در سالهای گذشته و از هم گسیختگی كانون‌های خانوادگی و افزایش جرم و بزه نیز از عوارض قاچاق مواد مخدر به كشور و اعتیاد جوانان ایرانی است.
معضلات دیگری نیز زیر سایه قاچاق مواد مخدر جان می‌گیرند. یكی از این معضلات گردش مالی ۱۵ میلیارد دلاری قاچاق مواد مخدر است.
رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس پیش از این با تاكید بر اینکه برای مبارزه با مفاسد اقتصادی راه طولانی در پیش است، گردش مالی سالانه قاچاق مواد مخدر را ۱۵ میلیارد دلار عنوان کرده بود. محمد ابراهیم نكونام گفته بود:«عمده ورود پول‌های نامشروع از ناحیه مواد مخدر است که باعث گسترش تروریسم و به نابودی کشیده شدن انسان‌ها می‌شود.»
نظرات شما عزیزان:
تبادل
لینک هوشمند